Το φαινόμενο της ρογχοπάθειας (το γνωστό ροχαλητό), συνίσταται στον θόρυβο ο οποίος παράγεται κατά την εισπνοή, στη διάρκεια του ύπνου. Κατά κανόνα, οι διαταραχές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου οφείλονται σε στένωση των ανώτερων αεραγωγών, η οποία συμβαίνει λόγω αλλαγών της θέσης και λόγω υπερτροφίας ή χάλαρωσης των μαλακών ιστών. Τα συχνότερα σημεία απόφραξης είναι ο στοματοφάρυγγας και η βάση της γλώσσας. Τα προβλήματα που προκύπτουν κυμαίνονται από το απλό ροχαλητό, έως την αποφρακτική άπνοια του ύπνου με επικίνδυνα για τη ζωή επακόλουθα.
Οι θεραπευτικές οδηγίες για τον περιορισμό των προβλημάτων του ροχαλητού είναι συντηρητικές (μη επεμβατικές) και έχουν στόχο την αποκατάσταση της ροής του αέρα στο ρινοφάρυγγα και στο στοματοφάρυγγα. Μερικές από τις βασικότερες είναι:
● Απώλεια βάρους
● Αποφυγή οινοπνευματωδών, λιπαρών τροφών, γλυκών, πριν τον ύπνο
● Δείπνο 3 τουλάχιστον ώρες προ ύπνου
● Αποφυγή ύπτιας θέσης κατά τον ύπνο
● Επαρκής ύγρανση του αέρα του υπνοδωματίου
● Ρινικές πλύσεις προ ύπνου
● Αναπνευστικές ασκήσεις οι οποίες εκτελούνται πριν τον ύπνο
Επιπλέον, όλοι οι ασθενείς που παρουσιάζουν ροχαλητό θα πρέπει να εξετάζονται για υπνική άπνοια αναζητώντας τα συμπτώματά της: ροχαλητό, υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια της ημέρας, πρόσληψη βάρους. Τα συμπτώματα αυτά, μπορεί να παρουσιάζονται μέχρι και στο 30% των ασθενών χωρίς αποδεδειγμένη άπνοια. Με βάση ερωτηματολόγια που αξιολογούν την ημερήσια υπνηλία σε συνάρτηση με την κατάσταση όπου βρίσκεται ο ασθενής όταν αυτή παρουσιάζεται, διαχωρίζονται τα παθολογικά επίπεδα υπνηλίας από τη συνήθη κόπωση (κλίμακα υπνηλίας Epworth). Οι σύντροφοι των ασθενών συνήθως αναφέρουν ηχηρό ροχαλητό, διακοπή της αναπνοής, επεισόδια άπνοιας, ανησυχία, κινήσεις των ποδιών κατά τη διάρκεια της νύχτας και καλούνται να συμπληρώσουν αντίστοιχα ερωτηματολόγια ώστε να διαγνωσθεί πιθανή διαταραχή της αναπνοής του συντρόφου κατά τον ύπνο. Επίσης μπορεί να παρατηρηθούν αλλαγές της συμπεριφοράς, αδυναμία συγκέντρωσης, διαταραχή μνήμης και κατάθλιψη.
Η μελέτη ύπνου είναι η εξέταση που πραγματοποιείται στους ασθενείς που παραπονούνται για ροχαλητό. Η πλήρης μελέτη ύπνου συμπεριλαμβάνει ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, ηλεκτροκαρδιογράφημα, ηλεκτρο-οφθαλμογράφημα και μέτρηση αναπνευστικής προσπάθειας.
Εφόσον διαγνωσθεί υπνική άπνοια, η εφαρμογή ρινικής μάσκας συνεχούς θετικής πίεσης στις αεροφόρες οδούς (CPAP), είναι θεραπευτική για πολλούς ασθενείς. Επιπλέον, χειρουργικές παρεμβάσεις διενεργούνται με γνώμονα την εντόπιση της αιτίας της απόφραξης.